Zaburzenia połykania jako powikłanie operacji guzów kąta mostowo-móżdżkowego

Abstrakt

Wstęp
Powikłaniem operacji guzów kąta mostowo-móżdżkowego są porażenia nerwów czaszkowych (V, VII, IX-XII).

Materiał i metoda
Część I – retrospektywna analiza 456 raportów z badania FEES (I’2015–III’2020); do dalszej analizy włączono 24 wyniki pacjentów z rozpoznaniem CPA (14 mężczyzn, 10 kobiet, w wieku 22–72 lata). Badanie FEES przeprowadzono zgodnie z protokołem: ocena anatomii i fizjologii, próby oralne, ocena skuteczności manewrów terapeutycznych. Zgoda na ocenę stanu odżywienia (n =4).

Część II – prospektywna; kliniczna ocena połykania u 10 kolejnych pacjentów przed zabiegiem i do siedmiu dni po operacji CPA (I–VI’ 2019, ośmiu mężczyzn, dwie kobiety, w wieku 18–67 lat).

Wyniki
Część I – stwierdzono zaburzenia gł. fazy gardłowej połykania (91%). Zaburzenia fazy ustnej najczęściej obejmowały: trudności z obróbką oralną kęsa (41%), przedwczesne połykanie (20%) i wyciek treści przez usta (20%). W fazie gardłowej stwierdzono: zaburzenie odruchów obronnych krtani (66%), penetracje (70%), zlegania i multipołknięcia (54%). Najczęściej uszkodzonymi nerwami były: VII (62%), X (62%) i IX (45%); Wykorzystano terapię adaptacyjną (91%) oraz kompensacyjną (66%). W grupie NF2 83% pacjentów miała mnogie porażenia nerwów czaszkowych (nn. VII, IX, X). Obniżenie elewacji krtani prowadziło do penetracji (90%) i aspiracji (60%). Zalegania współwystępowały z multipołknięciami (56%). Porażenie n. XII zaburzało obórkę oralną i skutkowało przedwczesnym połykaniem (83%). Ryzyko niedożywienia (25% chorych).

Część II – badanie po zabiegu w porównaniu z badaniem wyjściowym wykazało: zaburzenia motoryki języka (30%), warg (40%), niedowład n. VII (70%), zmniejszenie zakresu odwiedzania żuchwy, trzykrotny wzrost pozytywnego wyniku przesiewowego testu połykania wody.

Dyskusja
Operacje CPA zaburzają bezpieczeństwo i efektywności połykania. Testy przesiewowe i ocena kliniczna połykania powinny być wykonywane każdorazowo u tych chorych, zaś w razie wskazań – także badania instrumentalne.