Język – „zwierciadło umysłu”. Typy definicji kognitywnych w wypowiedziach dzieci i dorosłych użytkowników języka z niepełnosprawnością intelektualną

Abstrakt

W artykule omówiona została problematyka związana z tworzeniem definicji kognitywnych
w relacji do możliwości umysłowych jednostki (sześcioletnich dzieci w normie rozwojowej
oraz osób dorosłych z lekką niepełnosprawnością intelektualną). Celem rozważań jest prezentacja
różnych modeli definicji: w formie metafory, odwołania do stereotypu bądź prototypu, opisu.
Celem rozważań podjętych w artykule jest zwrócenie uwagi na rolę definiowania w diagnozowaniu kompetencji językowej i poznawczej dzieci pozostających w normie rozwojowej oraz osób niepełnosprawnych intelektualnie. Następnie programowania działań logopedycznych w kierunku m.in. poszerzania słownictwa od nazw konkretnych (należących do poziomu podstawowego i egzemplarzy prototypowych) do nazw abstrakcyjnych, nadrzędnych. Problemy konceptualizacji idą zwykle w parze z semantyczną organizacją wypowiedzi, dlatego w pracy logopedycznej należałoby zwrócić szczególną uwagę na procesy kategoryzacji, uwarunkowania pól językowych oraz porównywanie ze sobą zakresu poszczególnych pojęć i określanie relacji między nimi.