Słyszę – słucham – rozumiem. Rola zagadki w poznawaniu świata i języka

Abstrakt

Udział zmysłów w poznawaniu świata i języka coraz częściej staje się przedmiotem badań kognitywnych. Z perspektywy logopedii wiemy, że kluczem umożliwiającym wejście do świata języka – opanowania kompetencji językowej i komunikacyjnej oraz kulturowej – jest zmysł słuchu. Sprawność biologiczna gwarantująca odbiór dźwięków – słyszenie i sprawność intelektualna – słuchanie umożliwia budowanie struktur wiedzy o języku i świecie, uczestniczenie w przekazie kulturowym. Autorka, wykorzystując zabawę zagadkami w terapii studentów niesłyszących, pokazuje, jakie problemy w identyfikowaniu przedmiotów ukrytych w tekstach mają młodzi ludzie z uszkodzonym słuchem. Także analiza sposobów rozwiązywania zagadek przez osoby słyszące (studentów i uczniów) wskazuje na ich trudności i ograniczenia w rozumieniu takich tekstów. Wykorzystywanie zagadek w pracy nad rozwijaniem sprawności językowej wskazuje na konieczność uwzględniania w terapii logopedycznej treningu w językowym ujmowaniu znaczeń wyrazów i „manipulowania” formą i treścią znaków językowych.