Kooperatywne aspekty komunikacji osób podejrzanych o spektrum autyzmu

Abstrakt

W niniejszym artykule przedstawiam poglądy na temat społecznych, a zarazem kooperatywnych podstaw rozumienia języka i posługiwania się nim w sposób intencjonalny. Sięgnięcie do badań antropolingwistycznych pozwala odkryć istotę procesu porozumiewania się, poprzez który człowiek może realizować życiowe cele. Mam tu na myśli kompetencję komunikacyjną. Kooperacja natomiast jest umiejętnością, która wykształciła się w toku ewolucji, aby zapewnić ludziom przetrwanie w świecie niebezpiecznym i różnorodnym. Celem badań była analiza wybranych sytuacji komunikacyjnych dzieci (trzyletnich) podejrzanych o spektrum autyzmu, w których powinien ujawnić się aspekt kooperacji. Badania potwierdziły, że u dzieci ze spektrum autyzmu rozwój mowy został zablokowany na etapie regulacji interakcji z otoczeniem. Przejawia się to między innymi w niezdolności do współpracy. To właśnie umiejętność współpracy doprowadziła ludzi do stworzenia społeczeństw wysoko zorganizowanych, w których relacje międzyludzkie są kodyfikowane językowo i społecznie poprzez komunikowanie się. Myśl ta powinna stanowić implikację w diagnozie i terapii osób ze spektrum autyzmu. Rozwijając bowiem u autyków umiejętność współdziałania w różnych sytuacjach społecznych, możemy wpływać na poziom ich sprawności językowej, kognitywnej oraz wykonawczej.